وقتی ازدواجی به بنبست میرسد ووابستگی بین زن مرد از بین میروددراینجا حرف از جدایی وطلاق توافقی به میان می آید وباتوافقاتی که زوجین انجام میدهند در تمام موارد وآماده کردن مدارک وارجاع آن به مراکز مربوطه وگذراندن مشاوره وزمان مورد نظر رای برعدم سازش طرفین داده میشود وبادردست داشتن این عدم سازش وحضور مرد وزن همزمان در محضر صیغه طلاق جاری واز هم جدا میشوند وبعد از مدت تعین شده از طرف دادگاه هر دوطرف از زندگی هم خارج شده وبه زندگی در مسیر جدید میپردازند طلاقی قانونی ومعتبر است که همه ی این مراحل راگذرانده ودردادگاه وبارای این نهاد اجرایی شده باشد
ثبت رسمی طلاق
بدانیم که ثبت رسمی طلاق بدون رای دادگاه امکان پذیر نیست پس برای ثبت طلاق توافقی هم زوجین بایستی رای دادگاه در این خصوص داشته باشند. در طلاق توافقی همانطور که به کرات توضیح داده شده است ملاک برای دادگاه توافق زن و شوهر متقاضی است.
آنچه ایشان در مورد امور مالی و غیر مالی مربوط به توافقات طلاق توافقی , توافق کنند در رای دادگاه منعکس می شود. از طرفی ممکن است زوجین در برهه های مختلف توافقات متفاوتی داشته باشند و در گذر زمان آن را تغییر دهند.
فرض کنید که زن و شوهری بین خود یا توسط وکیل، توافقات طلاق توافقی را تنظیم کرده اند ولی در جریان دادرسی بخواهند آن را تغییر دهند و یا این که زوجین توافقات خود را در متن دادخواست نوشته اند اما بعد از ارجاع دادخواست به شعبه بخواهند بعضی قسمت ها را تغییر دهند، آیا امکان پذیر است؟ جواب این است که قطعا امکان پذیر است توافق نهایی زوجین ملاک و معیار برای دادگاه خواهد بود.
سوال دیگر این است که زوجین یا وکلای آن ها رای قطعی طلاق توافقی (گواهی عدم امکان سازش) را اخذ کرده اند و هنوز در مهلت ۳ ماه اعتبار رای دادگاه برای مراجعه به محضر می باشند. در این مدت زوجین قصد دارند توافقات طلاق توافقی خود را اصلاح نمایند.
در بادی امر ممکن است با توجه به صدور رای قطعی دادگاه مبنی بر توافقات قبلی این موضوع غیر ممکن به نظر آید و بعضی فقط چاره کار را در اخذ رای جدید طلاق توافقی ببینند. اما باید به این نکته اشاره کرد که دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر می کند و به دفترخانه طلاق اجازه ثبت طلاق می دهد اما زوجین می توانند با اقرار کتبی خود در محضر طلاق توافقات را عوض کنند و آنچه در سند طلاق نوشته می شود بر طبق توافقات جدید باشد.
البته باید توجه داشت که در این مورد ماهیت نوع طلاق نبایستی در اثر تغییر توافقات، عوض شود. به عنوان مثال قسمتی از توافق مندرج در رای دادگاه چنین است که زوج مبلغ ۵۰ میلیون تومان معادل … سکه به زوجه پرداخت نماید و باقی مانده مهریه به صورت ماهانه یک سکه پرداخت شود اما در محضر طلاق توافق می کنند که زوجه صد میلیون تومان معادل … سکه پرداخت کند و نسبت به باقی مانده زوجه ذمه شوهر را بری کند.
اما پس از ثبت در محضر امکان تغییر توافقات برای زن و شوهر سابق وجود دارد؟ این هم جواب مثبت است به این صورت که حتی بعد از ثبت طلاق در محضر هم زن و شوهر سابق می توانند طی صورتجلسه ای که به امضاء آن ها می رسد توافقات قبلی خود را تغییر دهند. بعدا این سند عادی که به امضاء ایشان رسیده است در دادگاه قابلیت استناد دارد.
مرحله اول ثبت دادخواست است، پس از آن دادگاه صالحه برای رسیدگی به دادخواست مطروحه بر اساس آدرس محل سکونت مشترک زوجین تعیین میشود. مرحله بعد از تعیین دادگاه صالحه و شعبه مربوطه، برای زوجین پیامکی صادر شده که حاوی اطلاعتی چون آدرس و تاریخ و ساعت جلسه دادرسی خواهد بود.
لازم است در این جلسه هر دو آنها حضور داشته باشند و و خواسته خود را مبنی بر صدور گواهی عدم امکان سازش یا طلاق توافقی مطرح کنند. این جلسه توسط قاضی دادگاه به داوری ارجاع داده خواهند شد.
داوری و ویژگی داوران طلاق توافقی
هر یک از زوجین باید یک نفر را به عنوان داور از بین آشنایان خود به دادگاه معرفی کند. در صورت عدم معرفی داور به دادگاه از سوی زوجین، دادگاه راساً اقدام به انتخاب داور خواهد کرد.
داوران معرفی شده باید حداقل ۴۰ سال سن داشته، متاهل، امین، مسلمان و دارای حسن شهرت باشند.
داوران و مشاوران وظیفه ایجاد صلح و سازش بین طرفین و حل تعارض آنها را به عهده دارند، در صورت عدم حصول صلح و سازش بین
زوجین، گزارش جلسه داور و نظر کارشناسی مشاور در این رابطه باید کتباً به حضور دادگاه اعلام شود. پس از دریافت نظر مشاور و داور، دادگاه گواهی عدم امکان سازش زوجین را صادر میکند.
رای دادگاه در خصوص عدم امکان سازش زوجین قابل تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی است زوجین باید یا تا پایان مهلت تجدید نظر و فرجام صبر کنند و منتظر قطعی شدن رای شوند یا با اسقاط حق تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی خود این مرحله را سرعت بدهند.
پس از قطعی شدن این رای، دفتر دادگاه، حکم مذکور را در ۳ نسخه صادر میکند، ۲ نسخه برای طرفین و یک نسخه برای بایگانی است.
داوری
زوجین پس از اعلام دادگاه مبنی بر تعیین داور، شخصی مورد اعتماد از بین بستگان یا آشنایان خود معرفی میکند. در صورتی که زوجین نخواهند یا نتوانند داوری معرفی کنند، دادگاه خود داوران مورد نیاز را تعیین میکند.
علاوه بر داوری، دادگاه زوجین را به مراکز مشارهای هم ارجاع می‌دهد. در این مراکز زوجین علت عدم توافقشان را مطرح کرده و مشاور سعی در ایجاد مصالحه و سازش بین طرفین خواهد کرد؛ درصورت عدم حصول سازش، مشاور نظر کارشناسی خود را به صورت مکتوب و مدلل به دادگاه اعلام میکند.
اخذ گواهی داور و مشاور و مراجعه مجدد به دادگاه
پس از آنکه دادگاه نظرِ کارشناسیِ مشاور و داور را دریافت کرد، قاضی نظرات واصله را بررسی و در صورت لزوم گواهی عدم امکان سازش را صادر میکند.
این نکته قابل توجه است که زوجین باید در همان جلسه دادگاه با ساقط کرن حق تجدیدنظرخواهی و فرجام‌خواهی خود، رأی دادگاه را قطعیت بدهند و مدیر دفتر دادگاه سه نسخه از گواهی قطعیت را صادر کرده و به هریک از زن و شوهر نسخهای می‌دهد.
نکاتی در خصوص رای دادگاه در قانون طلاق توافقی
در رای دادگاه و در خصوص قانون طلاق توافقی باید سه مطلب حتما قید شود:
احراز رابطه زوجیت: با توجه به اینکه رسیدگی به دعوای طلاق و وقوع طلاق فرع بر احراز رابطه زوجیت بین طرفین عقد ازدواج متقاضی طلاق است ولی در رای مرقوم اشاره‌ای به رابطه زوجیت و مستند احراز آن نشده است. بنابراین نخست باید معلوم شود که آیا ازدواجی بوده است و بعد نوبت به طلاق میرسد.
اقدامات دادگاه برای حصول سازش: با توجه به اینکه در دعوای طلاق وفق مفاد ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق علاوه بر داوران دادگاه نیز تکلیف داشته که برای حل و فصل اختلاف فیمابین زوجین اقدام لازم را معمول دارد و نتیجه این اقدامات به این صورت در رای قید میشود: « سعی دادگاه در خصوص سازش بین زوجین منتج به نتیجه نشده و…» و حال آنکه بیان چنین قیدی در رای ملاحظه نمی‌شود.
مطرح نشدن نتیجه اقدامات